Thường thường ông không yêu thích công việc của mình, may lắm là không ghét nó. Trái lại, chắc chắn là giá trị 8 giờ ở sở còn tăng lên là khác. Bây giờ tôi xem ông ta sử dụng 16 giờ đó như thế nào.
Bạn đi chưa được mười bước thì trí óc bạn đã nhảy nhót ra khỏi vật đó, và đương giỡn với vật khác dưới mắt bạn. Bạn kêu lên: "Sao? Ông có ý dạy tôi sống 24 giờ một ngày nghĩa là 168 giờ một tuần mà ông chỉ tính có 7 giờ rưỡi thôi ư? Ông hy vọng làm được một phép mầu với số giờ đó ư?". Lẽ ấy tự nhiên, tầm thường nhất, từ đời nào tới giờ ai cũng biết nhưng chứa một chân lý sâu xa mà phần đông chúng ta suốt đời không nhận chân được.
Nếu chương trình có vẻ bó buộc quá mà lại không muốn thay đổi thì có một cách là cố ý bình tĩnh bỏ phí bớt thì giờ đi trong lúc công việc này chuyển qua công việc khác. Than ôi! Tôi không giúp bạn được việc ấy. Thế này thì khó chịu thật.
Tôi nhắc nhở rằng cần phải hy sinh và có một quyết tâm vĩ đại mới được. Như vậy còn ba buổi tối để thăm bạn hữu, vui thú gia đình, đọc sách tiêu khiển, hút thuốc, làm vườn, thơ thẩn và dự những cuộc thi của các báo. Bạn đừng sợ tôi sẽ bắt bạn chú ý đến nguyên tắc này, nguyên tắc nọ.
Đầy cả mặt đất, từng đóng ra đấy. Nhưng có gì lạ đâu? Vẫn là luật nhân quả mà. Tới nhà, bạn không ăn ngay.
Và tôi đố bạn kể cho tôi nghe còn tám giờ nữa bạn bạn làm được những việc gì. Bạn phải dùng thời gian đó để tạo sức khoẻ, lạc thú, tiền bạc, danh vọng và tu luyện tâm hồn. Thời đó, luôn có những người lớn tuổi hơn, khôn ngoan hơn khuyên tôi rằng làm việc sáu ngày hiệu quả hơn là 7 ngày, sống sáu ngày đầy đủ hơn sống 7 ngày.
Ý muốn đó có nhiều tên. Tôi cho chính nhờ thấu hiểu chân lý ấy mà tôi khác con heo nằm vũng bùn kia. Ta hoàn toàn có thể kiểm soát bộ máy suy nghĩ của ta được.
Nhưng bây giờ tôi già rồi và nghỉ hay không là tùy tuổi tác. Nếu người ta bảo bạn chỉ chỉ tên những nhạc cụ dùng trong khúc đầu bản hòa tấu C thấp thì chắc bạn chỉ không được. Bạn có thể có những nguyên tắc giúp mình tin rằng cướp bóc là làm việc phải.
Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn. Không có gì so sánh với nó được. Ở đây tôi chỉ muốn nhắc các bạn bẩm sinh không yêu văn rằng không phải chỉ có văn chương là nguồn độc nhất để hiểu biết.
Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy. Từ sở về nhà bạn có cảm tưởng mệt nhọc đó (ý muốn nói ở sở ra, bạn không thấy mệt nhọc gì cả và bạn mệt không phải vì việc làm mà vì tưởng tượng). Trước hết, xin bạn đề phòng nhiệt tình của mình.